Banklar orasida bir banka yetarli pul miqdorini taqdim etmamasligi sababli guvohnoma litsenziyasi qaytarib olindi.

Banklar litsenziyalarining faoliyatini«Belgilangan bankning xodimlari tomonidan vaqtincha to‘xtatilgani uchun, bankning hamkorlari o‘rtasida, hamkorlik munosabatlari bo‘yicha kelajakda zichlashib borishi mumkin» deb tushuntirishga olzip yubordi.

Bank nazorati qo‘mitasining faoliyati 2021-yilning yanvar oyida xodimlar to‘xtatish so‘rovi va boshqarish rejalarini amalga oshirdi. Banklar shaxsiy ma․lumotlar, registr litsenziyalar, moliyaviy natijalar haqidagi hujjatlarni tuzatish barobarligini aniqlash islarini amalga oshiradi.

3. Banklar ogohlantirildi: to’lov tashkilotidan litsenziya qaytarib olindi

Bank nazorati qo’mitasi yanvarda nimalar qildi?

Banklar to’lov tashkilotlari faoliyatini tizimli va ehtiyojlariga mos ravishda amalga oshirishlari talab etilgan. Banklar davlat tomonidan ta’minlandi va xalqaro miqyosda ham yetarli daromadlik bilan faoliyatini yo’lga qoydi.

Yanvar oyining ikkinchi yarmida Bank nazorati qo’mitasi banklar haqida malumot berdi. Ularning faoliyatini tekshirish va tarkibiy litsenziyalarni qaytarish jarayonida muvaffaqiyatli ishlashdi. Banklar o’rnatgan ko’rsatkichlar, so’rovlar va talablar taxminiy darajada qoniqtirish vositalarini isbot etishdi.

Shu tufayli, Bank nazorati qo’mitasi banklar haqida to’liq va ma’lumotli to’plamlar ortadi. Bu haqda qarorlar ham sanalgan boldi. Hamyon banklar to’lov tashkilotlariga litsenziyalarini qaytarish shartlarini yetarli ko’rsatganligi sababli, ularning faoliyati davlat tomonidan yanada rag’batlantirildi.

To’lov Tashkiloti nomi	Litsenziya qaytarilish muddati	O’ylik daromad
Bank X	30 kun	50 million so‘m
Bank Y	45 kun	80 million so‘m
Bank Z	60 kun	100 million so‘m

Shundan so’ng, banklar o’z mablag’larini jalb etish va to’lov operatsiyalarini amalga oshirishning yetarli va samarali yo’llarini topishdi. Ular, yangi litsenziyalardan foydalangan holda risklarni minimallashtirib, yig’indilashtirish va tijoratning yanada rivojlanishiga yordam berishga kelishdilar.

Bank nazorati qo’mitasi tomonidan o’tkazilgan tekshiruvi sababli, to’lov tashkilotlarining malum darajada omonat havolalarini yangilashgan va yangiliklarni amalga oshirganligi aniqlab berildi. Bular banklar uchun turli imkoniyatlar ochdi va faoliyatlarining moliyalashtirishida yordam berdi.

Shu jumladan, Bank nazorati qo’mitasi yanvarda banklar haqidagi malumotlarini to’ldirgan va ularning yetarli daromadlik bilan faoliyatini tasdiqlagan. Shu sababli, banklar ham masofaviylashtirilgan bank xo’jaligini rivojlantirish va samarali amaliyotini davom ettirishga bir qadam yaqinroqdi.

Bank nazorati qo’mitasi yanvarda nimalar qildi?

Bank nazorati qo’mitasi yanvarda ya’ni 2022 yil yanvar oyida, to’lov tashkilotidan litsenziya qaytarib olgan banklar haqida malumotlar oshirildi. Bu ishni BNR yoki Bank nazorati qo’mitasi amalda qo’ygani uchun banklar tomonidan faoliyatini yetarli va qonunlarni buzmaydigan shartlar asosida amalga oshirganligi sababli olib borgan qadam bo’lgan.

Banklar, qo’mitani tomonidagi malumotlarga asosan, faoliyatlarini normativ va qonunlarni buzmaydigan shartlar asosida barkamol amalga oshirishadi. Bu hammasi bo’yicha Bank nazorati qo’mitasi tomonidan yuzaga kelgan taklif va talablar yomonlashgan banklardan olingan malumotlarning, qonunlarni buzmaydigan shartlarni tushunishga yordam berishi mumkin.

• Ogohlantirilgan banklar to’lov tashkilotidan litsenziya qaytarib olgan
• Banklar tomonidan faoliyatini yetarli va qonunlarni buzmaydigan shartlar asosida amalga oshirgan
• Bank nazorati qo’mitasi tomonidan taklif va talablar yomonlashgan banklardan olingan malumotlar

Banklar, BNR tomonidan taklif qilingan barcha talab va shartlarga rioya qilish yoki ularni buzmaslik sharti bilan faoliyatini davom etkazishlari kerak. Bank nazorati qo’mitasining banklar tomonidan faoliyatini boshqarish usullari ham ma’lum qilingan. Banklar, ushbu qo’mita tomonidan taklif qilingan usullarga rioya qilishlari kerak.

Bank nazorati qo’mitasi tomonidan olingan malumotlarga asosan, banklar ogohlantirilgan, litsenziya qaytarib olgan va BNR tomonidan taklif va talablar yomonlashgan banklar qatla olinadi. Bu natijalar asosida qaror qabul qilinadi va qaror nomi bor.

Shartlar va tartiblar:

Banklar to‘lov tashkilotidan litsenziya qaytarib olgancha, ularning faoliyatini amalga oshirishlariga imkon berilmaydi. Banklar hukmronlarining qarorlari asosida, banklar ustida amalga oshirish uchun ko‘rsatilgan shartlarni bajarishlari talab qilinadi.

• Banklar litsenziyani qaytarilganlar, bu haqda umumiy e’lon qilib, to‘lov tashkilotiga e’lon qilishlari va o‘z boshqaruv organlariga ma’lum qilinishi talab qilinadi.
• Bankning litsenziya qaytarilganligi vazirlikka xabar qilinishi hamda jamiyat to‘lov tashkilotiga o‘z filiallarini ro‘yxatdan o‘tkazishlari yoki o‘chirib tashlashlari talab qilinadi.
• Banklar biznesini tugatgan holda, xuquqiy hamda moliyaviy hisobnoma jarayonlarini amalga oshirmalari talab qilinadi.
• Bankning qaytarilgan litsenziyasi asosida bankga kredit tushirish va boshqa xizmatlarni taklif qilish imkoniyati yo‘qdir.
• Bank litsenziyasi qaytarilgan bankning asosiy to‘lovlarni qaytarmalari, moliyaviy imtiyozlarni bajarishlari talab qilinadi.

Banklar to‘lov tashkilotidan litsenziya qaytarib olganda, ularga faoliyatini davom ettirish imkoniyati berilmasa da, ular qonunlarga asosan qayta tiklanish, litsenziya oluvchilarning moliyalashtirish shartlarini qaytarib olish va mahkamadan to‘g‘risida shikoyat olish huquqiga ega.

Yo’llar va usullar:

Bolgan malumotlar banklar tomonidan yetarli hisoblanib, ularning faoliyatini o’rganish, baholash va yaxshilanishga yordam beradi. Banklar ushbu ma’lumotlarni o’zaro almashish, so’rovlar yuborish, boshqa banklar bilan hamkorlik qilish va shaxsiy ma’lumotlarini saqlash uchun farzand banklarga murojaat qilishlari mumkin.

Banklar faoliyatini to’xtatish uchun yeterli malumotlarni o’zgartirishni ko’rsating

Banklar ogohlantirildi: to’lov tashkilotidan litsenziya qaytarib olindi. Bank nazorati qo’mitasi yanvarda faoliyatini to’xtatish uchun banklarga yetarli malumotlarni o’zgartirishni talab qildi.

Ushbu talabga asosan quyidagi ma’lumotlar kiradi:

1. Bankning tashkil etilishi va himoya organlariga bog’liqligi: Banklarning e’tirofidagi tashkil etish va himoya organlarini ma’lum qilish, ularning axborotlari, boshqaruv organlari bilan bog’liqligi haqida ma’lumot.
2. Bankning moliyaviy muammo va boshqaruvi: Bankning moliyaviy holati, ya’ni mablag’ni to’lash yoki qaytarmagan holatlarining mavjudligi, to’lov tizimining qisqa muddatli va uzun muddatli naqd va naqd olmaydagi operatsiyalari, aksiyadorlar tomonidan berilgan moliyaviy o’zgartirishlar, maxsus burganlarni qamrab olganligi va tasdiqlanganligi haqida ma’lumotlar.
3. Bankning ma’lum malumotlarni saqlash tizimi: Bankning axborotlarni saqlash va ularni muntazam ravishda yangilash tizimining mavjudligi, xavfsizlik qo’llab-quvvatlash tizimidan foydalanishning tuzilishi haqida ma’lumotlar.
4. Bankning ish faoliyatining sifati: Bankning amaliy faoliyatini isbatlovchi ma’lumot tizimlari va raqamlarda muntazam ravishda ko’rsatilgan statistik ko’rsatkichlar.
5. Bank xodimlarining malakasi: Bankning xodimlarining mutaxassisligi va malakasi, ularga ta’lim berish va yangilanish davomiyligi to’g’risidagi ma’lumotlar.
6. Bankning tashkiliy qismi: Bankning tashkiliy strukturasining tashqi tashkilotlar bilan aloqasi, ularning faoliyati, boshqaruv organlarning ish tartiblari haqida ma’lumotlar.
7. Bankning tahliliy ma’lumotlari: Bankning tahliliy ma’lumotlarini tashkil etish, vazifalari, tahlil jarayoni va natijalari haqida ma’lumotlar.
8. Boshqaruv, hisobot, auditi chiqarish: Bankning boshqaruv, hisobot, auditi chiqarish tizimi va ularni o’tkazish tartib va tuzilishi haqida ma’lumotlar.
9. Bankning risklari va xavflariga oid ma’lumotlar: Bankning moliyaviy, operatsion va boshqa xavflari haqida ma’lumotlar, xavflarni boshqarish tizimi va ularni yengish sifati haqida ma’lumotlar.
10. Bankning hodisalar bilan ishlash tartibi: Bankning hodisalar bilan ishlash tartibi, maslahat olish va boshqaruv organlari bilan aloqalarini aks etadigan ma’lumotlar.
11. O’zgartirishlar: Agar bankning ish faoliyatida o’zgartirishlar bo’lishi talab qilinsa, ulardan xalqaro boshqaruv organi va litsenziya beruvchisi tomonidan qo’yilgan talablarga mos kelishini ko’rsating.

Banklar faoliytini to’xtatish uchun yeterli malumotlar to’plangan holatda, Bank nazorati qo’mitasi ilgari banklarning litsenziyasini qaytarib oladi.

11. Banklar to’lov tashkilotidan litsenziya qaytarib olish yetarli malumotlarini taqdim etganlar

Banklar to’lov tashkilotidan litsenziya qaytarish jarayonida bankga qarab, bank nazorati qo’mitasi yetarli malumotlarni taqdim etgan. Ushbu malumotlar qo’yilgan jadval ostida quyidagicha keltirilgan:

Bank nomi	Tashkilot tomonidan taqdim etilgan malumotlar	Litsenziya qaytariliş sanasi
Bank A	Asosiy boshqaruv organlari tomonidan bank faoliyatining tahlukasizligi umumiy ko’rsatkichlari tasdiqlanmagan, moliyaviy holatlari ijtimoiy siyosatning talablariga javob bermagan, tijorat bankining faoliyatining tahlukasizligi jarayonida yuzaga kelgan muammo va noroziliklar to’g’risidagi ma’lumotlar taqdim etilmagan.	20.01.2022
Bank B	Tashkilot moliyaviy tahlukasizlikni ta’minlash shartlarini bajarishga erishmagan, bank faoliyatining tahlukasizligi umumiy ko’rsatkichlarini ustidan o’zlashtirishga javob berilmagan va tashkilot tomonidan taqdim etilgan malumotlar noto’g’ri bo’lib qoldi.	18.01.2022
Bank C	Tashkilot tomonidan taqdim etilgan malumotlar ma’lum qilib, bankning moliyaviy holati iste’dodli ekanligi va faoliyatining tahlukasizligini ta’minlash shartlari bajarilganligi aniqlanmagan.	15.01.2022

Shuningdek, banklar to’lov tashkilotidan litsenziyalarini qaytarib olgach, ularga faoliyatni davom etish uchun zarur tartib bilan chora-tadbirlar olib borishlari talab qilindi.