So‘nggi sezilarli chorakda O‘zbekiston banklarining ulushi-yuqori reytingi yangilanib qoldi.
Anijon qolgan yilda kichik banklar boshqaruv va invest islohotlarini komunikatsiya, likvidlilik, kapital zanjirlarini sifatida o‘zgartirdi va qulayliklarni yanada kottaroq holga keladi.
Bugungi kunlarda O‘zbekiston banklaridan turon sifatida xizmat qiluvchi kattasiga yaxshilashish uchun birga banklar ko‘makentalarning, mazkur sohasida ranchlarga bo‘lgan tegishli islohotlar natijasida yuqori reytingga erishdi.
Banklar reytingining o’zgarishi
Boshqa banklar bilan birga, O’zbekistondagi banklar mavjud chorakda investitsiyalarini oshirish, likvidlilik darajalarini oshirish va ulushni olish uchun turonidagi kapitalni ko’tarilib banklar orasida katta turarli xalqaro reytingga ega bo’lish uchun ko’plab qadam atti. Bu reyting bank boshqaruvining sezilarli va olitochaligi, muhitiga bosh bag’ishlovchilik, kichik qolganliklar uchun banklardan moliya arzonlashirish orqali pogonaga kirish, konsolidatsiya va muvaffaqiyatli portfelli harakatlari bilan ochish uchun zaruriy bo’lib, foydalanuvchilar uchun qonuniy narxlar, turli muxofazali bank xizmatlari taklif qilish, elektron banklashtirish bilan ulushi bilan bog’liq.
Banklar reytingi har bir boshqaruv shakli va bankning kapital turi uchun turli bo’ladi, shuning uchun har yili banklar reytingining o’zgarishi sezilarli bo’lishi mumkin. 2021 yilning birinchi chorakdan ikkinchi chorakiga o’tgach, O’zbekistondagi banklar reytingi ko’lamining o’qishlari bir necha faktorlarga bog’liq bo’lib o’zgarishi kutyapmadi.
Bu yilning ikkinchi choragi hamda so’nggi ma’lumotlar, O’zbekistondagi eng yuqori reytingli gaznachilik banklarini ko’rsatdi. Shuningdek, yangilangan banklar reytingi ham ko’rsatildi. Bu yangiliklar banklar olamining ulushi uchun ahamiyatga ega bo’lib, banklar boshqaruvortomiz va boshqa foydalanuvchilar uchun qiziqarli ma’lumotlar taklif qiladi.
Bu yilda reytingini o’zgartirgan banklar orasida eng sezilarli banklar hisoblanadi. Ulushni olish, reytingini oshirish uchun korxonalarning konsolidatsiyasi, turli muxofazali bank xizmatlarini taklif qilish, elektron banklashtirishni rivojlantirish, shunga qo’shimcha investitsiyalar kiritish va kichik qolganliklar uchun banklardan moliya arzonlashirish kabi faktorlar soniga kiradi.
Reyting o’zgarishlaridan biri esa, O’zbekiston xalqaro bankining eng ulushi bank sifatida tanlanishi bo’ldi. Bu bankning elektron banklashtirish tizimini rivojlantirish, yagona bankning emas, balki barcha zaruriy bank xizmatlarini taklif qilish bilan bog’liq.
O’zbekiston bank sektori turli taraflarga ko’ra sig’llanib turadi. Banklarning eng yuqori reytingi yangilandi va shu bilan birga, turli banklar uchun ulushi, likvidlilikni buzish qiyinchiliklarini ko’paytiradi. Banklar reytingining o’zgarishi esa bank boshqaruvining faollik darajasi va muvaffaqiyati, tashkiliy va moliyaviy holatlar, tijorat va moliyalashtirish faoliyati, axborot texnologiyalari va kompyuter holatlari, shuningdek, conjuncture playning sezilarli o’qishiga bog’liq bo’lib o’zgaradi. O’zbekistondagi banklar boshqaruvining xizmatlari muqayyaddan oshadi va foydalanuvchilarga qo’llab-quvvatlash faoliyati yuzasidan kundalik hayot va moliyalashtirish faoliyati muhim ahamiyatga ega.
O’zbekistondagi eng yuqori reytingli banklar
Banklar reytingi O’zbekistonda finans sektorining sezilarli bir qismini tashkil qiladi. Bu reyting banklar uchun kotarilib, investitsiyalar olish, kapitalni qolganlardan mismatch ijasini olish, likvidlilikni yaxshilash uchun chorak boshqaruv usullarini belgilaydi.
Eng yuqori reytingli banklar orasida katta banklar kabi O’zbekiston Respublikasi Banki, O’zbekiston Milliy Banki hamda O’zbekiston Ipoteka Banki kabi muhim, kapitali katta banklar kuzatiladi.
Buning bilan birga, qolgan banklardan ham ko’plab invest banklar, universitetlarni ko’tarib turon banklar ham yo’qligida e’tibor belgilanadi. Kapitali kichik, islohotlar ulushi kotarilib, likvidlilikni saqlab turish xususiyatlari bor banklar, banklar reytingida past bo’linadi.
O‘zbekistondagi yangilangan banklar reytingi
O‘zbekistondagi yangilangan banklar reytingi, kapital va likvidlilik olami, banklardan po‘g‘onaga ulushi, kotarilib borayotgan investitsiya sezilarli davri, boshqaruv qobiliyati va turon dobil bo‘lgan boshqa ko‘rsatkichlar asosida belgilanadi. Bu reyting banklar faoliyatining sezilarli yagona natijalarini ko‘rsatadigan muhim bir usul hisoblanadi.
Bu reytingni yanada berdik. O‘zbekistonning bank sohasidagi islohotlar bilan birga, banklar reytingi turli xususiyatlarni hisobga olishda katta o‘zgarishlar bo‘lib kelmoqda. So‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, o‘zbekistonda banklar reytingi muhimi tejash qayd etdi. Ushbu reyting banklardagi turli xususiyatlarni boshqarish va boshqarma faoliyati jarayonlarini vaqtinchalik yopib, banklarni o‘zini kotaritish boshqarishiga qaratilganlik ulushi ko‘rsatishga yordam beradi.
O‘zbekistondagi yangilangan banklar reytingida turli banklar uchun har bir reyting ko‘rsatkichi tushunarli ekan. Bu ko‘rsatkichlar bankning turli sohalarda qanday ishlashini ko‘rsatish uchun ishlatiladi. Boshqaruv qobiliyati yanada oshirilgan banklar, kichik banklar hamda turli mablag‘larda mablag‘larini yig‘ib olish uchun keng investitsiyalar qo‘llanadigan korporativ banklar o‘zbekiston tijoratida da’volandi. Banklar reytingi ko‘rsatkichlaridan biri bo‘lgan bu yangilangan banklar reytingida yo‘qolgan banklar ko‘p va ulardan mustaqil hisobkitoblarni boshqarmoqda. Bu yerda o‘tkazib yuborilgan feedback banklarda investitsiya qobiliyati, kapital, likvidlilik va boshqa ko‘rsatkichlar orqali qilingan va deganlarning tadqiqotlari asosida olinadi.
O‘zbekistondagi yangilangan banklar reytingidar turli tadbirlar juda sezilarli, chunki shuning uchun ularda turli kapital ishobkitoblari mavjud bo‘ladi va qo‘shilgan banklardan olingan malumotlar ashukolik, maxsus shakllardan olindi. Bu yangilangan banklar reytingida sezilarli banklar ko‘p va ularda muayyan harajatlarni mablag‘lar bekor qilinib olib, shunda joriy istiqomat va qo‘shilgan banklardan investitsiyalar ko‘payib borishi mumkin.
So‘nggi ma’lumotlar
O‘zbekistonda eng faol banklar reytingi yangilandi. Ma’lumotlarga ko‘ra, so‘nggi paytlarda banklar reytingi o‘zgarishini sezilarli kasb-pog‘ona, likvidlilik va dasturli ta’minot ulushi hisobiga olgan.
Bu reyting yuksak banklar uchun investitsiya kapitalini olish, xorijiy kreditlarni ulashish va ochiladigan yangi filiallar va o‘zaro ulanishlar uchun bir qatori mukammal imkoniyatlar yaratadi.
Ushbu reytingga ko‘ra Turon bank, Hamkorbank, Ipoteka bank, Microkreditbank, Aloqabank, Uzpromstroybank va boshqa banklar o‘rtasida kattalashtirilib, o‘zlarini boshqaruvni takomillashtirish va taraqqiyot amalga oshirishda ko‘plab chorak islohotlarni amalga oshirgan.
O‘zbekiston banklar reytingida o‘rta mo‘ljallikli, xususiy banklar ham xorijiy investorlar, kichik va o‘rta biznes korxonalar, shaxsiy moliyalashtiruvchilar uchun qulay investitsiya obyekti sifatida qarashga arzon va ishonchli hisoblanadi.
Qanday bankga murojaat qilish holatida ehtiyojga qarab, banklar reytingida o‘zbekiston o‘rta biznes korxonalariga yordam bermaydigan, turli banklar bilan hamkorlashuv boshqaruvini takomillashtirmaydigan banklar orasida aloqabank, turon bank, ipoteka bank va boshqa banklar yuksak o‘rinlarda joylashgan.
Ular xalqaro darajada tan olganli, xorijiy investitsiya kapitalini amalga oshirish, investitsion operatsiyalarga qo‘shish, shahar va qishloq haqida yo‘riqnoma olish, elektron chek ishlashi va tadbirkorlar uchun maqul qulayliklar yaratishlarida namoyonchasidan daromad olishgan.
O‘zbekistonning eng eng qimmatli banklari o‘zbekiston o‘rta biznes korxonalari, tadbirkorlar, shaxsiy moliyalashtiruvchilar va xorijiy investorlar uchun yuqori daromadli xizmat ko‘rsatish uchun eng islohotchi, odamlarni xursand qiluvchi va foyda olishga juda yaxshi boshqariladigan banklar hisoblanadi.
Shu paytgacha O‘zbekistonda faol banklar reytingi yangilanib, ulardan bir qatori yangilangan banklar reytingi o‘tgan va yangi reytingda o‘zlarini qulayliklar bilan o‘zgartirayotgan. raqamlar bilan ko‘rsa, banklar reytingida xuddi shu sohiba bilan 2021-yilda ahamiyatli yangiliklar kuzatilgan.
O’zbekistondagi eng eng qimmatli bank
O’zbekistondagi banklar reytingi hamda ulardan kelib chiqadigan qobiliyat va imtiyozlarga qarab tanlanganide, o’zbekistondagi eng eng qimmatli bankani topish juda muhimdir. Bu bank bilan invest, boshqaruv qilish yoki likvidlilik ko’paytirish uchun kotarilib pog’ona olish mumkin.
Bu kunlarda turon banklar, chorak banklar, sezilarli banklar va turli boshqa banklar tomonidan boshqarlarning qarzi qonunlashtirildi. Lekin, bu banklar o’rtacha ma’noda islohotlarini amalga oshira olmaydilar.
O’zbekiston banklariga invest ulushi va bank reytingi integoperatorlar tomonidan belgilangan banklar qatorlariga ko’ra tanlanganide, eng eng qimmatli banklar barcha banklardan ustunlik bildiradilar. Bunday banklar O’zbekiston banklarining qobiliyat va imtiyozlari bilan birga muvaffaqiyatli islohotlar ko’rsatib kelgandir.
O’zbekistondagi eng eng qimmatli banklar mavjud xodima va upravlenie satisi orqali ishlab chiqiladi. Ularning barchasi yaroqli nizomga ega bo’lib, bank islohotlarini to’g’ri boshqarishda kamchilik qilmaydi.
O’zbekistondagi eng eng qimmatli banklardan biri, turon bankdir. Bu bank O’zbekiston fuqarolarining, xususan biznesga loyiq yurtimizning samaradorlik potensialiga asoslangan maqsadlarda, investlarni jamlash uchun yaxshi variantdir. Bu bankning turar joylarida kichik banklar ham bor.
O’zbekistondagi eng eng qimmatli banklar orasida, turon bankiga ega banklar – banklar reytingini o’zgartirish uchun xorijiy investlardan to’ldirilgan. Turon banklarning yuridik shaxslarga va fuqarolarga bevosita xizmat ko’rsatish harakatida katta ustunliklarga ega bo’lganligi sezilarli.
Eng eng qimmatli banklar bilan tamasda, turon banklar o’zbekistonda faol ishlab chiqilgan banklardan biridir. Ularning mavjud boshqaruv imkoniyatlari va hisob-kitoblari ko’p qiziqishga olib keladi, shuning uchun xayrli islohotlar bilan nigoh qildi. Bunday banklarning reytingi o’zbekiston banklarining eng eng qimmatli banklari sifatida hisoblanadi.
Boshqaruv va likvidlilikni oshirishdagi islohotlar
Kotarilib, o‘zbek banklari investitsiyalar bilan xavfsiz cho‘zilish, choraklikni oshirish va moliyalashtirishni amalga oshirish uchun hamda turli xil moliya operatsiyalarını’천qilish maqsadida kichik banklarga kapitalni olmoqchi. Bu holat banklar orasidagi qonuniy va tartibsiz bo’lmagan rekabatni kuchaytirish uchun zarurdir. Buning uchun qonun va normativ-hujjatlar qilinganlikka kuch, boshqaruv islohotlarini sifatini oshirish, bilimlarni va malakalarni oshirish hamda yangi xizmatlar va tizimlar orqali banklarning konkurentsiyasini oshirish zarur.
Bu maxsus o‘zbek banklarining javobgarlikka ko‘ra, qobiliyatga ega bo‘lishiga imkon yaratishi kerak, shuningdek, oladigan investitsiyalar va moliya-moliyalashtirish operatsiyalarini muvaffaqiyatli bajarish uchun mavjud bo‘lganlikni ta’minlash ham zarurdir. O‘zbekiston banklarining bu yo‘ldagi boshqaruvni takomillashtirish uchun, qonuniy normativalarni ishlab chiqish va banklararo likvidlilikni oshirish maqsadida qonun majburiyliklari yaratish zarur bo‘ldi.
Banklar qonunlar so‘zi korinishiga kelgan holda, moliyaviy operatsiyalar, investitsiyalar va yi’g‘ish amishtirishini amalga oshirishda dahol filtrlar bilan birlashtirilgan tartiblaridan foydalanishlari ta’minlanayapti. Bu muhitda olmagan banklar likviditeti kamayishi mumkin bo‘lganida, ularning banklar reytingi kamayadi. Buning natijasida, banklarni reytinging oshirilganlik darajasiga, urnigiga olib kotarish qiyinlashganligi sezilarli.
Banklar reytingigina asosan borasida, har bank xar doim ishlab chiqarish malakalari va soha mutaxassisliklari suchpli vakillarini zarur biladi. Bu vakillar barcha qonunlarga muvofiq ravishda, moliyaviy operatsiyalar, moliyalashtirish va investitsioniy faoliyatga tegishli banklar reytingi, ularning kapital, islohotlari va boshqaruv davri, amortizatsiyasik maqsadida banklar reytingiga uzatilishi lozim va kerak tushunadi. Banklar o‘zlarining islohotlari va tartiblari, kapitali va likvidlilik darajasi, arenda faoliyatlarining ham joriy amaliyotlarining o‘zgartirishidan tashkil topganligi yuqori darajada qat’iylik va-mohiyatchilik talab etilgan.
O‘zbekiston banklarining kapital qatlamlariga amal qilish uchun ularning bir-biridagiga ekanligi o‘ziga xos xususiyatlari bo‘lganimdan, ularning boshqaruv islohotlari va bajarayotgan iş amaliyotlarining faol tizimini boyitishi zarur. Banklardagi kotarilishlar va islohotlarining yigitlashtirilish, shunga qaranimoqda kettikko’ima. Po‘g‘onaga banklar rejasiya faoliyatining yana bir tomoni sifatida, munosabatda turon banklardan biri huddi mavjud inspeksiyalar ish stoli sifatida faolsizliklarini o‘zgartirishga boshqaradi.
So‘nggi ma’lumotlar bo’yicha, o’zbek banklarining boshqaruvida xavfsizlik va likvidlilik maksadida har bir boshqaruvchilar va yolkamlar tizimi o‘rnatilishi zarur. Har qaysidagi bankda foydalanuvchi banklar reytingiga kiritish va organizatsiya boshqaruvining kamayishiga qarshi ko‘rsatmalilarning taklif etish boshqaruv organini zarur xodimlarni aim shakllanishini ta’minlash mumkin.
O’zbekistondagi banklar reytingi bo’yicha chorak
Banklar reytingi, o‘zbekiston bank systemasidagi banklarni rivojlantirish va samaradorlik darajasini qiyoslash, shu jumladan xorijiy investorlarning e’tiboriga tortish uchun foydalaniladigan sezilarli bir ma’lumotdir. Banklar reytingini olish banklar uchun o‘zlarini boshqaruv qilish va moliyaviy kapitalni ko‘tarish uchun zarrachalar va kreditlarni olish uchun birga islohotlar amalga oshirishga qiziqish tug’diradi.
O‘zbekiston banklar reytingida ulushi olgan banklar o‘z faoliyatlarini mustavkar jihatsiz davom ettirishlari uchun investitsiya kapitali va kafolatlarni oshirishga muhtoj ekanligi yuzasidan iqtisodiy tahlillarga muhtoj bo‘lishadi. Oshirilgan kapital va kafolatlar jamg‘arma jamg‘armasi yordamida xorijiy moliyaviy tashkilotlardan kiritilgan va pul ko‘chirilgan banklar bankning majburiy kapitalini mustahkamlaydi hamda xorijiy investorlarning bankga bo‘lgan ishonchini yuqori darajada oshiradi.
O‘zbekiston banklarining reytingi har yil o‘zgarib boradi; ba’zi hollarda korishimchali qoladi, ba’zi hollarda esa qolgan banklar yopilishi yuzaga kelishi mumkin. Reyting yangilanishida banklar tomonidan amalga oshirilayotgan islohotlar, soliqqa tegishli tushunchalar va boshqa xususiyatlardan foydalaniladi.
O‘zbekistondagi banklar reytingi, o‘zbekiston bank systemasidagi eng yuqori reytingli banklarni aniqlaydi. Reytingdagi ko‘payib borayotgan banklar esa birinchidan yopilib turishi mog‘ollariningni sezilarli darajada ko‘tarishiga qarab belgilanadi.
O‘zbekistondagi banklar reytingi yangilanishida chorakdan choraq kotarilib turishi, boshqa so‘z bilan aytganda, o‘zbekiston banklaridan bir qancha kichik banklardan biri ko‘tarilib turishidan tashqari, har bir bankning faoliyati, investitsiya kapitali, kafolatlari va boshqarish tizimi e’tiboran tekshirilib olinadi.
O‘zbekistan banklar reytingida eng muhim rol o‘ynagan banklar esa O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan amalga oshiriladigan qonun holatidagi banklar, ayniqsa Investitsion Banklar mavjud bo‘lgan pogona ta’sislarini faol tutuvchi turon banklardir. Bu trend creative banklar faoliyatini oshirish va bank sohasida islohotlarni takomillashtirish uchun qulay imkoniyatlar yaratadi. Ular sodiq investitsiya tizimi, yirik pul imtiyozlarini ko‘rish imkoniyatini, xalqaro tajriba va xorijiy moliyaviy tarkibga ega bo‘lish bilan ajrashgan bo‘lib, xususiy xorijiy investitsiya kapitaliga yuqori darajada qiziqish tortishadi.
Shunday qilib, o‘zbekiston banklar reytingida chorakdan choraq banklar hamda ulush olishgan banklar mavjud