Pandemiya yillarida yevropa futboli daromadi qayd etgan bo’lsa-da, 2021-yilgi sezonda futbol klublari o’z daromadlarini yana tikladi. O’zbekistonning «Yevropa futboliga» qarashli o’zining oqibatlarini o’rganish uchun Deloitte kompaniyasi, yevropa futbol klubi daromadlarini tahlil qilgan. Ushbu tahlilga ko’ra, yevropa futboli pandemiyadan yengib otdi va osishga qaytdi.
2020-yilning mart oyida pandemiyani boshlanganidan so’ng, yevropa futboli jahon futbolchilarining moliyaviy qiyinchiliklari bilan uchrashgan. Yevropa futbol klubi daromadlari katta miqdorda kamayib, bundesliga, la liga, premer-liga va italiya futboli kabi katta ligalar o’z daromadlarini yo’qotgan. Yevropa futbolining daromadlarining 2020-yilgi sezondagi jami daromadi 8,2 milliard euro bo’lgan ekanligi hisobga olingan.
Keyingi kora maoshiga korsatkichlariga ko’ra, 2020-yilgi sezondan keyin yevropa futbol klubi daromadlarining ortacha foizi 13% ga yetgan bo’lsa, 2021-yilgi sezonda bu foiz 9% ga kamayib, 4% ga tushgan. Bu oqibatlar yevropa futbolining pandemiyadan yengib otdi va osishga qaytdiğini ko’rsatadi.
Ishonch yo’ldagi katta o’zgarishlar
Yevropa futboli pandemiyani yengib o’tdi va osishga qaytdi. Bu o’zgarishlar ortacha yevroga emas, balki dunyoga ham ta’sir qildi. Pandemiya o’zining oqibatlarini yetgan va futbolning keyingi oqibatlarini boshqarishda katta muammo bo’lgan klublar uchun yilgi mavsumdagi daromadni yo’qotish bilan bog’liq edi.
Deloitte tomonidan o’z moliyaviy seriyasi bilan o’zgarishlar haqida ma’lumotlar berilgan. Premer-liga klublari o’rtacha 46 million funt daromad yopishini kutardi, Bundesliga klublari esa o’rtacha 40 million yopishni. Bundan tashqari, ispaniya klublari o’rtacha 35 million funt, italiya klublari esa o’rtacha 30 million funt daromad yopishini kutardi.
Yevropa futbolchilarining maoshiga katta qaytishlar bo’ldi. Korsatkichlar uchun bunday o’zgarishlar o’rtacha 30 foizga teng bo’lgan. Biroq, klublarning katta oyinchi qo’shishlari va katta oyinchi olib tashlashlari bilan birga, klublar katta moliyaviy zararlar ko’rdi.
Yevropa futboli pandemiyani yengib o’tdi va osishga qaytdi, lekin bundan tashqari, futbolning o’zgarishlari ham yuzaga kelgan. Klublar o’rtacha 20 foizga teng bo’lgan daromadni yo’qotishgan bo’lsa ham, futbolning o’ziga xos o’zgarishlar ham bo’ldi. Yevropa futbolida katta o’zgarishlar yuzaga keldi va futbol jamoalari jadvalni qayta ishlashga majbur bo’ldi.
Yevropa futboli pandemiyani yengib o’tdi va osishga qaytdi, lekin futbolning o’zgarishlari ham yuzaga kelgan. Bu o’zgarishlar futbolning o’ziga xos o’zgarishlar bo’lib, futbol jamoalari jadvalni qayta ishlashga majbur bo’ldi. Yevropa futbolining yangi sezoni katta o’zgarishlar bilan boshlandi va futbolchilar o’rtacha 30 foizga teng bo’lgan maoshlarini qaytdi. Klublar esa o’rtacha 20 foizga teng bo’lgan daromadni yo’qotishgan bo’lsa ham, futbolning o’ziga xos o’zgarishlar ham bo’ldi.
Moliyaviy katta korsatkich: Yevropa futboli daromadi qaytdi
Yevropa futboli pandemiyani yengib otdi va osishga qaytdi. Ishonch yo’ldagi katta o’zgarishlar bilan birga, futbol klublari bunday qiyinchiliklarni o’zlarini qo’lda tutib, moliyaviy katta korsatkichlar bilan qaytdi. Bu moliyaviy oqibatlarini Deloitte kompaniyasi tomonidan o’rganilgan tadqiqotlar nishonlashdi.
Yevropa futboli liga klublari uchun 2019-2020 mavsumdagi daromadlar, pandemiya sababli 12% kamayib, 25 milliard euroga yetgan. Biroq, keyingi sezonda bunday kamayishni kutib o’tish mumkin, balki bundan ham yuqori bo’lishi mumkin.
Deloitte tomonidan o’rganilgan tadqiqotga ko’ra, Yevropa futbolining eng katta klublari moliyaviy katta korsatkichlar bilan qaytdi. Premer-Liga, Bundesliga, Ispaniya Seriyasi va Italiya futboli klublari o’rtacha 18% daromadni yo’qotishdi. Bu katta korsatkichlar klublar uchun katta muammo bo’lib, ularning ishlab chiqarish qobiliyatlari va futbolchilar maoshiga ta’sir qilishi mumkin.
Yevropa futboli klublari pandemiyani yengib o’tgandan so’ng, futbolning moliyaviy katta korsatkichlarini qaytdi. Bu klublar o’rtacha 8% daromadni qaytdi. Bundan tashqari, futbolning milliard dollarlik biznesi ham qaytdi. Futbolning moliyaviy katta korsatkichlari klublar uchun katta imkoniyatlar yaratadi va ularning o’sishiga yordam beradi.
Yevropa futboli pandemiyani yengib o’tgandan so’ng, klublar o’zlarini qo’lda tutib, moliyaviy katta korsatkichlarni qaytdi. Bu klublar futbolning osishiga yordam beradi va futbolning moliyaviy katta korsatkichlarini oshiradi. Yevropa futboli bundan so’nggi sezonda ham yuqori daromadga erishishi kutilmoqda.
Suhbatlarda g’oyalar
Yevropa futboli pandemiyani yengib o’tgan va osishga qaytgan yilgi sezonda, moliyaviy natijalarning yengib oqibatlarini ko’rsatuvchi ma’lumotlar yetgan. Futbolchilar maoshiga korsatkich daromadi katta o’sishga qaytdi.
Deloitte kompaniyasi tomonidan tuzilgan hisobotga asosan, Yevropa klublari 2019-2020 yilgi sezonda umumiy daromadini 9.3 milliard yuqoriga oshirdi. Bundan oldin, bu raqam 2018-2019 yilgi sezondagi daromadning 8% dan ortacha 30% gacha o’sishini ko’rsatadi.
Yevroga qayd etilgan klublari orasida, ispaniya klublari, o’zaro raqobatda o’zlarini qo’lga kiritishdi. La Liga, Barcelona va Real Madrid kabi klublar bilan birga, 2019-2020 yilgi sezonda umumiy daromadini 3.4 milliard yuqoriga oshirdi.
Italiya va Angliya klublari ham osishga qaytdi. Serie A va Premier-Liga klublari, 2019-2020 yilgi sezonda umumiy daromadini 2.4 milliard yuqoriga oshirdi.
Bundesliga ham osishga davom etdi. Germaniya klublari, 2019-2020 yilgi sezonda umumiy daromadini 2.2 milliard yuqoriga oshirdi.
Yevropa futboli pandemiyani yengib o’tib, osishga qaytgan yilgi sezonda klublar o’rtacha 3.4% daromad oshishi bilan nihoyatda yuqori kora olgan.
Moliyaviy natijalar futbol jamoalari uchun ahamiyatli bo’lsa, futbolchilar uchun ham bu o’zgarmas bir maoshiga aks ettiradi. Futbolchilar maoshlarining ortalama 10% oshishi katta liga klublarida, 20% oshishi esa ortacha klublarda ko’rsatilgan.
Keyingi yilgi sezonda klublar va futbolchilar uchun qaysi o’zgarishlar kelayotganligi haqida ko’proq ma’lumotlar kuzatilishi kutilmoqda.
Futbol klublari yuqori moliyaviy natijalari
Futbol dunyosida moliyaviy natijalar hamda klublar orasidagi moliyaviy raqamlar har yili o’sib borayotganini bilish juda muhimdir. Biroq, futbol klublarining moliyaviy natijalari o’zgarishlarga uchraydi va har yilgi keyingi qayd etadi.
Yuqori seriyali Yevropa klublari orasida moliyaviy natijalar bo’yicha birinchi o’rinni tutgan klublar bundesliga va premer-liga klublari bo’ldi. 2020-2021 yilgi natijalarga ko’ra, bundesliga klublari o’rtacha 1,4 million yevro daromadga ega bo’lib, premer-liga klublari esa o’rtacha 1,3 million yevro daromadga ega bo’ldi.
Italiya Serie A liga klublari esa o’rtacha 1,1 million yevro daromadga ega bo’lganligi bilan birinchi uchka kiradi. Bundan tashqari, ispaniya La Liga klublari o’rtacha 1 million yevro daromadga ega bo’lib, yevroga milliard ispaniya pesosi daromad olishgan.
Deloitte konsalting kompaniyasi tomonidan tayyorlangan ma’lumotlarga ko’ra, futbol klublarining moliyaviy natijalari o’zgarishlarga uchraydi va har yilgi keyingi qayd etadi. Bu oqibatlarini katta yengib, balki korsatkich foizini ortacha 8% ga keltirib chiqdi.
Yuqori seriyali Yevropa klublari orasida moliyaviy natijalar bo’yicha birinchi o’rinni tutgan klublar bundesliga va premer-liga klublari bo’ldi. 2020-2021 yilgi natijalarga ko’ra, bundesliga klublari o’rtacha 1,4 million yevro daromadga ega bo’lib, premer-liga klublari esa o’rtacha 1,3 million yevro daromadga ega bo’ldi.
Italiya Serie A liga klublari esa o’rtacha 1,1 million yevro daromadga ega bo’lganligi bilan birinchi uchka kiradi. Bundan tashqari, ispaniya La Liga klublari o’rtacha 1 million yevro daromadga ega bo’lib, yevroga milliard ispaniya pesosi daromad olishgan.
Deloitte konsalting kompaniyasi tomonidan tayyorlangan ma’lumotlarga ko’ra, futbol klublarining moliyaviy natijalari o’zgarishlarga uchraydi va har yilgi keyingi qayd etadi. Bu oqibatlarini katta yengib, balki korsatkich foizini ortacha 8% ga keltirib chiqdi.
Futbol jamoalari va tarixiy yutuqlari
Futbol dunyoda eng mashhur va sevimli sport turlaridan biridir. Bu sport o’zining tarixiy yutuqlari va o’ziga xos o’yin tizimi bilan ajralib turadi. Yevropa futboli esa dunyo futbolining eng katta va samarali liga bo’lib hisoblanadi. Bu liga Yevropadagi eng yuqori daromad olishi bilan mashhur bo’lgan va futbolchilar uchun eng yuqori maoshiga ega bo’lgan klublar to’plamidir.
Yevropa futboli pandemiyani yengib o’tdi va osishga qaytdi. Bu pandemiya o’z qayd etgan oqibatlarini deyarli barcha klublarga yetkazgan bo’lsa-da, yevroga yengib osishning nihoyatda o’ziga xos xususiyatlari mavjud. Yevropa futboli bunday katta klublarni jamlab, o’zaro kurashishga imkoniyat beradi va futbolchilar uchun katta moliyaviy daromad imkoniyatini yaratadi.
Yevropa futboli liga deloitte tomonidan tahlil qilingan statistik ma’lumotlarga ko’ra, Premer-liga, Bundesliga va La Liga korsatkichiga qaraganda, Yevropa futboli klublarining o’rtacha daromadi yilgi 4 milliard dollar oshib ketgan. Bu hisoblaganda, Yevropa futboli klublarining daromadining 30 foizini Premer-liga, 24 foizini Bundesliga va 20 foizini La Liga egallab turadi.
Yevropa futboli klublarining o’ziga xos xususiyatlari va tarixiy yutuqlari bor. Misol uchun, Barselona va Real Madrid klublari ispaniya futboli tarixida katta o’rinni egallagan va butun dunyoda tanilgan klublardir. Bu klublar o’zlarining yutuqlari seriyasini yaratgan va o’zaro kurashishlarda do’stlar bo’lib turibdilar. O’zaro kurashishlarida futbolchilarning katta ispaniya klublariga qo’shilishlari va ularning futbolga o’z hissalarini qo’shishlari katta e’tibor bilan kuzatiladi.
Yevropa futboli klublarining o’ziga xos xususiyatlari va tarixiy yutuqlari bilan birga, futbol jamoalari ham katta muvaffaqiyatlar qozonishgan. Bu klublar o’zlarining futbolchilarini yaxshi ta’lim olib, ularga yuqori maoshlar berish bilan birga, yuqori natijalarni ham qozonishganlar. Futbol jamoalari o’zlarining yutuqlari bilan dunyo futbolida o’ziga xos o’rinni egallagan va futbolchilar uchun ham katta imkoniyatlar yaratgan.
Yevropa futboli katta klublari va futbolchilari uchun nihoyatda o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lgan. Bu klublar dunyo futbolining eng yuqori daromadini va futbolchilar uchun eng yuqori maoshlarini taklif qilish bilan birga, futbolchilar uchun ham katta imkoniyatlar yaratishadi. Yevropa futboli dunyo futbolining eng yuqori daromadiga ega bo’lgan va futbolchilar uchun ham katta maoshlar taklif qilish bilan birga, futbolchilar uchun ham katta imkoniyatlar yaratishadi.
Barselona
Barselona futbol klubi moliyaviy korsatkichlar bo’yicha yetgan yangiliklar bilan g’oyat ham kora. Deloitte kompaniyasi tomonidan o’zining «Football Money League» reytingida Barselona klubining o’tgan yilgi daromadi 840,8 million yevroga yetganligi ma’lum qilindi. Bu natijada Barselona klubining daromadi Yevropa futboli klublari ichida birinchi o’rinda joylashdi.
Barselona klubining osishga qaytishi ham katta e’tibor bilan kuzatilmoqda. Mavsumdagidan keyingi maoshiga qaytgan futbolchilar soni yetti kishi bo’lib, ularning jami oylik maoshlari 350 million yevroga yaqin. Bu jihatdan Barselona klubining Premer-liga klublari orasida ham katta foyda olishi mumkin.
Barselona klubining moliyaviy korsatkichlar bo’yicha yuqori oqibatlarini o’zgartirgan asosiy sabab, klubning kora daromadini oshirganligi hisoblanadi. Bu esa klubning yengib o’tgan futboli va tarixiy yutuqlari bilan bog’liq. Barselona klubining yevroga osishga qaytishi va Yevropa futboli klublari ichida birinchi o’rinni egallashi, klubning moliyaviy kuchini yanada oshirganligini ko’rsatadi.
Barselona klubining moliyaviy korsatkichlar bo’yicha yetgan yangiliklariga qaraganda, klubning o’tgan yilgi daromadi 840,8 million yevroga yetganligi va osishga qaytishi bilan birga klubning futbol jamoasi ham katta o’sishga erishdi. Barselona klubining futbol jamoasi, ispaniya Premer-ligasi va Yevropa futboli seriyasi bo’yicha yuqori natijalarga erishganligi kuzatilmoqda.
Yevropa futboli katta daromad olishga davom etadi
Yevropa futboli pandemiyani yengib o’tgan va osishga qaytdi. Bu haqida Deloitte kompaniyasi tomonidan o’z ma’lumotlarida e’lon qilindi. Ma’lumotlarga ko’ra, 2020-2021 futbol sezoni davomida Yevropa klublari jami 8,2 milliard euro daromadi. Bu foizini 3,3% oshirib, 2018-2019 sezoni natijalariga nisbatan.
Italiya futbol klublari, Serie A, sezoni yakunida 2,2 milliard euro daromadi va bu 2020-2021 sezoni uchun eng yuqori daromad hisoblanadi. Bunda Juventus klubining ahamiyati juda katta edi, chunki 2020-2021 sezoni uchun 441,7 million euro daromadi. Bu klub Serie A liga hisoblanadi va o’zining futbolchilarining kora qarshi o’yinlarida ham yuqori natijalarni ko’rsatdi.
Ispaniya futbol klublari ham katta daromad olishga davom etdi. La Liga klublari jami 3,2 milliard euro daromadi. Real Madrid klubining daromadi 2020-2021 sezoni uchun 617 million euroga teng bo’ldi, u esa La Liga klublari orasida eng yuqori daromad hisoblanadi.
Yevropa futboli pandemiyani yengib o’tgani va katta daromad olishga davom etgani uchun futbol klublari o’z futbolchilariga ham yuqori maoshlar taklif etishga imkoniyat topdi. Bunda, futbolchilarning maoshiga o’sish foizi 2020-2021 sezoni uchun 2,9% bo’ldi. Bu esa 2019-2020 sezoni natijalariga nisbatan 1,9% oshirish hisoblanadi.
| Futbol ligasi | 2020-2021 sezoni daromadi (milyard euro) | 2019-2020 sezoni daromadi (milyard euro) | O’sish foizi |
|---|---|---|---|
| Premier-Liga | 5,2 | 5,4 | -3,6% |
| Bundesliga | 3,2 | 3,2 | 0% |
| Serie A | 2,2 | 2,5 | -12% |
| La Liga | 3,2 | 3,4 | -5,9% |
Yevropa futboli pandemiyasi oqibatlarini to’liq hisoblaganida, futbol klublari uchun daromad ortacha 2020-2021 sezoni uchun 36,4 million euro bo’ldi. Bu esa 2019-2020 sezoni natijalariga nisbatan 71% kamayish hisoblanadi. Bunda, klublar o’z moliyaviy holatlarini saqlash uchun qo’shimcha moliyaviy imtiyozlardan foydalandilar.
Yevropa futboli pandemiyasi nihoyatda yengib o’tgan, lekin futbol klublari uchun oqibatlarini to’liq tushunish va qayd etish zarur. Keyingi sezonda klublar moliyaviy xavfsizlikni saqlab qolish uchun qo’shimcha qo’llanmalarni amalga oshirishlari kerak. Shuningdek, futbolchilarning maoshlarini qayd etish va boshqalar bilan kelishishlari ham muhimdir.
Premier-Liga: Yevropa futboli daromadi mavsumdagidan yuqori
Yevropa futboli ispaniya klublarining daromadi 2020-2021 mavsumdagidan yuqori bo’ldi. Bu ma’lumot Deloitte tomonidan o’z e’lon qilingan hisobotda korsatkich sifatida taqdim etildi.
Hisobga olinganidek, ispan klublari 2020-2021 mavsumida 3,2 milliard yevro daromadga erishdi. Bu natijada ispaniyalik klublar Yevropa futboli ligalarining barchasida o’zlarining daromadlarini oshirishdi.
Hisobotga ko’ra, ispan klublari daromadi 2019-2020 mavsumida 3,1 milliard yevro bo’lgan edi. Shu paytgacha ispan klublarining daromadi o’sishga davom etyapti.
Bu o’zgarishda ispan klublarining yutuqlari va o’sishga qaytishlari ham etkili bo’ldi. Real Madrid va Barselona klublari yillar davomida yuqori daromadga erishishda liderlik qilmoqda.
Hisobotda aytib o’tilishicha, bundesliga klublari 2020-2021 mavsumida 3,1 milliard yevro daromadga erishdi. Bu esa 2019-2020 mavsumiga nisbatan 8,2% oshishga teng bo’ldi.
Shuningdek, italiya klublari 2020-2021 mavsumida 2,7 milliard yevro daromadga erishdi. Bu esa 2019-2020 mavsumiga nisbatan 7,2% oshishga teng bo’ldi.
Yevropa futboli klublarining daromadi pandemiyani yengib o’tgach, futbolchilar maoshiga ham oshishlar ko’rsatkichi bo’ldi. Biroq, bunday o’sishlar moliyaviy oqibatlarini ham keltirdi.
Keyingi yillarda klublar daromadlarini oshirish uchun qo’shimcha imkoniyatlarni qidirishlari kerak bo’ladi. Futbolning yuqori daromadini qo’llab-quvvatlash uchun klublar sponsorlik shartnomalari, televizor va media hisob-kitoblari bilan hamkorlik qilishlari kerak.
Yevropa futboli daromadi yetgan yilgi hisobotlarga qaraganda osishga qaytdi. Premier-Liga, Bundesliga, La Liga va Serie A klublari o’zlarining daromadlarini oshirish uchun qo’shimcha harakatlar qilishmoqda. Futbolning kelajagi uchun bu muhim vaqtdir.